The Kreeger Museum

Feb 5

Een persoonlijke collectie in een intiem maar uitzonderlijk kader

De Smithsonian musea aan National Mall domineren het culturele landschap van Washington DC. Er is echter nog meer te ontdekken dan wat bovenaan de toeristische lijsten prijkt. Zo biedt het Kreeger Museum aan Foxhall Road één van de meest intieme kunstkijkervaringen van de stad. Het modernistische gebouw uit travertijn ontworpen door Pritzker prijs winnaar Philip Johnson, is een kunstwerk op zichzelf. Het werd ontworpen als woonhuis voor Carmen en David Kreeger, als een plaats voor muzikale optredens en tentoonstellen van de meer dan tweehonderd kunstwerken in de verzameling van de Kreegers. Architectuur, kunst en muziek weergalmen vandaag dan ook doorheen het pand.

De Kreegers verwierven hun collectie tussen 1952 en 1988. Hun verzameling schilderijen, tekeningen, prenten en beeldhouwwerken werd aangelegd door hun liefde en bewondering voor het werk en de artiest. Wanneer ze bijvoorbeeld eind de jaren 1950 de schilderijen van Mexicaanse kunstenaar Leonardo Nierman zagen, waren ze instant aangetrokken door zijn werken met primaire kleuren en dynamische abstracte vormen. Ze stelden vervolgens Nierman voor aan potentiële verzamelaars en handelaars, alsook zorgde een tentoonstelling van zijn werken bij de Kreegers voor een succesvol startschot van de artiest zijn carrière in de Verenigde Staten.

Het advies van een professor aan Rutgers universiteit om “vaste gewoontes van perceptie en voorkeur” te vermijden bij het waarderen van kunst, moedigde David Kreeger aan om diversiteit te omarmen tijdens het aanleggen van de collectie. De Kreegers verzameling omvat een grote verscheidenheid aan stijlen en onderwerpen, van impressionisme tot experimenteel abstracte kunst naar traditionele kunst uit West- en Centraal-Afrika en Azië.

De Franse impressionisten zijn vertegenwoordigd met negen schilderijen van Claude Monet, evenals werken van Auguste Renoir, Alfred Sisley en Camille Pissarro. Elf werken verspreid doorheen de carrière van Pablo Picasso geven een goed beeld van de diversiteit van de kunstenaar. Andere Europese kunstenaars uit de twintigste eeuw zijn Edvard Munch, Max Beckmann, Jean Dubuffet, Wassily Kandinsky, Joan Miro en Piet Mondriaan. Het stilleven ‘Stervende zonnebloem’ uit 1908 in de Kreegers collectie is niet te vergelijken met Mondriaans typerende geometrische abstracties niet-kleuren en primaire kleuren. Mondriaan maakte echter gedurende zijn hele carrière expressieve afbeeldingen van bloemen, vaak een enkele bloem in verwelkte staat.

Amerikaanse kunstenaars in de collectie zijn onder andere Alexander Calder, Clyfford Still, Frank Stella en James Rosenquist. Tot de vertegenwoordigde kunstenaars uit Washington DC behoren William Christenberry, Gene Davis, Thomas Downing, Sam Gilliam en Betsy Stewart. De Kreegers waren daarnaast de eerste verzamelaars in Washington DC die inheemse kunst een prominente plaats gaven in een permanente kunstcollectie. Een subgenre dat destijds vaak buiten de kunsthistorische voorschriften werden gehouden. De traditionele kunstwerken uit West- en Centraal-Afrika en Azië blijven een minderheid in de verzameling van de Kreegers maar ze getuigen van hun lef en openheid voor nieuwe esthetische ervaringen.

In de jaren 1960 werd het Kreeger huis ontworpen door gerenommeerde architect Philip Johnson met toenmalige partner Richard Foster. Het was een van de laatste woonopdrachten die Johnson aanvaardde. Johnson was zelf een verzamelaar van hedendaagse kunst en bijgevolg de uitgelezen architect voor de opdracht. Het huis moest fungeren als woonhuis om samen met hun kunst en muziek te leven maar ook als museum na hun leven. Het pand heeft duidelijk modernistische invloeden: de openheid van de hoofdvertrekken, grote glaspartijen voor natuurlijk licht en interacties tussen binnen en buiten, gebruik van geometrische vormen en lijnen. Johnson gaf echter ook meer exotische accenten aan de bouwstijl. Er zijn speelse gewelven, verticale pijlers, een consistent gebruik van travertijn en een uitzonderlijk glazen atrium gevuld met tropische planten uit Puerto Rico, het geboorteland van Carmen Kreeger. Het levert een interessante kruising van modernisme met elementen van Byzantijnse architectuur op.

De sereniteit van het gebouw wordt bepaald door het consistent gebruik van materiaal, zowel binnen als buiten komt travertijn terug. Ook het neutrale kleurenpallet draagt hieraan bij. Tijdloze tinten lopen door van de buitengevel tot aan de wandtapijten met minutieus gerangschikte schilderijen. De structuur van het pand is uitzonderlijk eenduidig. Elke ruimte is gebaseerd op een kubus van tweeëntwintig voet per zijde. Afhankelijk van de grootte van de ruimte zijn er steeds één of meerdere van de kubussen eenheden gebruikt bij het ontwerp. Zo vloeien de kamers in elkaar over zonder een gevoel van rust te verliezen.

Sculpturen van Jean Arp, Aristide Maillol, Henry Moore, Isamu Noguchi en Francesco Somaini hebben een plaats gekregen op het buitenterras. Het is een energieke ruimte omkaderd door een gewelfde dakstructuur met massieve zuilen. Doorheen het kader van de zuilen kijk je uit op het ‘Reflecting Pool Terrace’. Het terras rondom het zwembad is volledig opgebouwd uit travertijn, net zoals het doorheen het volledige pand. Zes grote sculpturen van lokale kunstenaar John L. Dreyfuss uit zijn Inventions-serie sieren het terras. De ruimte wordt daarnaast gebruikt als locatie voor concerten en evenementen. De expositieruimte wordt doorgetrokken naar het 5,5 hectare bebost gebied waarop het Kreeger museum zich bevindt. Op het domein zijn meerdere installaties te zien zoals een kinetisch sculptuur van George Rickey, het werk ‘Against the Day’ van Richard Deutsch waarbij de bezoekers uitgenodigd worden om interactie aan te gaan met de granieten stenen onderdelen en ‘Flame of Friendship’ van Leonardo Nierman wat de nauwe relatie van de kunstenaar met de Kreegers symboliseert.

Vanaf 1994 werd het Kreeger Museum geopend in het voormalige woonhuis van de Kreegers. Naar wens van Carmen en David Kreeger blijft het een kleinschalig museum om hun persoonlijke verzameling te ervaren in de meest voorname omstandigheden. De afgelegen locatie in Washington DC bevordert de intieme sfeer van het museum. De collectie en de modernistische parel van de hand van Johnson maken het Kreeger museum de omweg uit het toeristische en politieke hart van Washington DC waard.